Adaptacja to przystosowanie się jednostki lub grupy do funkcjonowania w zmienionym środowisku społecznym. Spośród wielu procesów adaptacyjnych, przez jakie przechodzi człowiek proces przystosowania się dziecka do przedszkola, jest niezwykle istotny w jego życiu. Bardzo ważne jest, by te pierwsze doświadczenia dziecka z przedszkolem przebiegały w atmosferze bezpieczeństwa, spokoju i łagodności. Często zdarza się, że osoby dorosłe bardziej przeżywają pójście dziecka do przedszkola niż ono samo. Nasuwa się więc pytanie: Jak pomóc maluchom oraz ich rodzicom, aby przezwyciężyć te trudności?

Najważniejszym czynnikiem jest, by nauczyciel zdobył ich zaufanie, by wszyscy wzajemnie dobrze się poznali.

Adaptacja dziecka do przedszkola jest to sytuacja wzbudzająca silne emocje. Dziecko czuje się wyrwane z rodzinnego układu, który gwarantuje mu poczucie stabilności, bezpieczeństwa i rozumienie tego co się dzieje wokół niego. Z dnia na dzień zostaje wprowadzone w nieznane środowisko: nowe otoczenie, przestrzeń, osoby, są konsekwencją tego, że dziecko nie jest w stanie kontrolować sytuacji i odczuwa ją jako zagrożenie. Dzieci na nowe sytuacje reagują: płaczem, wycofaniem, zaburzeniem funkcjonowania, które może prowadzić do lęku a nawet urazu. Dlatego też, ważne jest by moment przekroczenia progu: dom – przedszkole, przebiegał najłagodniej w atmosferze bezpieczeństwa i otworzenia na potrzeby dziecka.

Każdy nauczyciel pracujący z dziećmi nowo przyjętymi do przedszkola powinien zdawać sobie sprawę z tego, że te pierwsze dni są dla dzieci naprawdę trudne. Warto wtedy zrezygnować z nadmiernej dyscypliny i przymusów, jak również pozostawić im dużo czasu na swobodną zabawę i proponować zajęcia, które akceptują. Takie postępowanie na pewno przyniesie pozytywne efekty, a nagrodą będzie uśmiech małego przedszkolaka. Żeby proces adaptacyjny przebiegał sprawnie musi zaistnieć ścisła współpraca pomiędzy rodzicami a pracownikami przedszkola. Ich wspólny wysiłek ułatwi, dzieciom przystosowanie się do nowego środowiska w atmosferze bezpieczeństwa i otworzenia się na potrzeby dziecka.

Program adresowany jest do: rodziców dzieci przyjmowanych do przedszkola, pracowników placówki i nauczycieli podejmujących pracę w grupie dzieci nowo przybyłych.

ZAŁOŻENIA OGÓLNE PROGRAMU :

Cel główny programu: 

• Stworzenie dzieciom warunków do łatwej adaptacji w przedszkolu;
• Nawiązanie bliższych kontaktów między nauczycielkami a rodzicami;

Cele szczegółowe programu: 

• Zapoznanie rodziców i dzieci ze zwyczajami i organizacją dnia w przedszkolu;
• Ułatwienie dzieciom przekroczenia progu przedszkola;
• Nawiązanie bliskiego, serdecznego kontaktu w relacjach:
  nauczyciel – dziecko, nauczyciel – rodzic;
• Obniżenie lęku rodziców przed oddaniem dziecka w nieznane warunki w ręce obcej i nieznanej osoby;
• Integracja rodziców z przedszkolem w calu ułatwienia dalszej współpracy;
• Pozyskanie informacji od rodziców na temat rozwoju dziecka, zachowania, upodobań, samodzielności.

SPOSÓB REALIZACJI: 

Działania zmierzające do osiągnięcia celów są skierowane na rodziców i dzieci. Program został podzielony na kilka etapów i trwa już od momentu zapisu dziecka do przedszkola.

I. Wybór przedszkola 

Reklama i promocja przedszkola w środowisku lokalnym:

• zachęcająca oferta edukacyjna placówki na stronie internetowej; folder przedszkola;
• rozwieszanie ogłoszeń ze wzmianką o naborze dzieci do przedszkola w danym roku szkolnym i pobieraniu wniosków;
• stworzenie optymalnych warunków do przyjęcia nowych dzieci.

II. Pierwsze spotkanie z przedszkolem (m-c marzec/ kwiecień) 

Zapisy dzieci do przedszkola – pobieranie wniosków;

1. rozmowy indywidualne z rodzicami i dziećmi;
2. zwiedzanie budynku przedszkolnego;
3. informacja wysłana pocztą i umieszczona na stronie internetowej
   o pierwszym zebraniu organizacyjnym planowanym w czerwcu;
4. zaproszenie chętnych rodziców z dziećmi do odwiedzania przedszkola podczas ,,Dni otwartych” z możliwością uczestniczenia w zabawach w salach oraz na placu zabaw;

III. Drugie spotkanie z przedszkolem

Zebranie z rodzicami dzieci nowo przyjętych o charakterze edukacyjno – informacyjnym

• zapoznanie rodziców przez dyrektora z zasadami organizacji pracy przedszkola, Koncepcją pracy przedszkola, Programem adaptacyjnym oraz nauczycielami obejmującymi od września wychowawstwo w najmłodszej grupie dzieci;
• wypełnienie przez rodziców ankiety: ,,Ankiety informacyjnej o dziecku” 
  (załącznik nr 4);
• wręczenie rodzicom folderu reklamującego przedszkole oraz ulotek z potrzebną wyprawką dla najmłodszych dzieci;
• przedstawienie ramowego rozkładu dnia w przedszkolu;
• zapewnienie możliwości zainteresowanym rodzicom zapoznania się z: kroniką przedszkolną, tablicą z dyplomami i wyróżnieniami dla przedszkola, kącikiem dla rodziców;
• prezentacja:

– Dobre rady dla rodziców – których dziecko pierwszy raz przekracza próg przedszkola (załącznik nr 1)

– Co może pomóc dziecku, aby przeżyło mniejszy stres w nowym środowisku przedszkolnym? (załącznik nr 2)

– Co do przedszkola – żeby dziecko czuło się bezpieczne i było samodzielne? (załącznik nr 3)

IV. Trzecie spotkanie z przedszkolem (m-c sierpień).

Udział rodziców i dzieci we wspólnych zabawach integracyjnych.

• W tym czasie dzieci w towarzystwie rodziców i nauczycielek przebierają się w szatni, poznają sale zabaw i łazienkę, a także inne sale i pomieszczenia przedszkola. Podczas zabaw na powietrzu poznają ogród przedszkolny;
• Nawiązanie bliższego kontaktu zarówno z dziećmi jak i ich rodzicami;
• Poznanie kolegów w grupie;
• Uczestniczenie w pierwszych wspólnych zabawach z kolegami i z rodzicami – rysowanie, lepienie z plasteliny, budowanie z klocków, bawienie się w kąciku lalek, sklepiku itd.;
• Poznanie rodziców w działaniu i zabawie z własnym dzieckiem co daje wspaniałą okazję do obserwacji rodziny dziecka i panujących w niej stosunkach;
• Możliwość pozostawienia dziecka pod opieką nauczycielek na krótki czas w zależności od samodzielności dziecka;

Proponujemy rodzicom następujące możliwości złagodzenia progu przedszkolnego:

1. Wspólne zabawy integracyjne;
2. Zabawy dowolne dzieci.
3. Zwiedzanie przedszkola.
4. Przynoszenie przez dzieci własnych zabawek, przytulanek itp.
5. W miesiącu październiku/ listopadzie wypełnienie przez rodziców ankiety „Przedszkole mojego dziecka” (załącznik nr 5) – w celu ukazania informacji o samopoczuciu ich dziecka w przedszkolu;

V. Uroczystość pasowania na przedszkolaka po wstępnej adaptacji: 

Pasowanie na przedszkolaka ( listopad)

VI. Ewaluacja Programu Adaptacyjnego 

1. ,,Ankieta informacyjna o dziecku” 
2. Ankieta dla rodziców przeprowadzona na przełomie października / listopada „Przedszkole mojego dziecka” 

Korzyści dla dzieci, rodziców i nauczycieli wynikające z wprowadzenia programu:.

• dzieci i rodzice mają możliwość zapoznania się z nowym otoczeniem jakim jest przedszkole, do którego zapisali swoje dziecko;
• dzieci i rodzice oraz nauczyciele grup mają możliwość wzajemnego poznania się, nawiązania serdecznego kontaktu;
• dzieci i rodzice mają możliwość zapoznania się z organizacją pracy przedszkola, formami i metodami pracy;
• mogą uczestniczyć w zabawach ze swoim dzieckiem w sali i na placu przedszkolnym;
• rodzice uzyskują fachową pomoc w przezwyciężaniu trudnego okresu jakim jest adaptacja ich dziecka do przedszkola;
• dyrektor i nauczycielki mają możliwość rozpoznania potrzeb i oczekiwań przyszłych klientów poprzez wywiady i ankietowanie;